Sáng 21/5, tại Núi Chùa (xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam), Huyện ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Thanh Liêm long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm trận chiến đấu chống càn (21/5/1954-21/5/2024) tại Núi Chùa. Dự lễ kỷ niệm có các đồng chí: Lê Thị Thanh Hà, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; Trần Xuân Dưỡng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh;  Nguyễn Đức Vượng, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh; các đồng chí lãnh đạo Ban Dân vận Tỉnh ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; đại biểu lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Báo Quân đội nhân dân, Quân đoàn 12, Sư đoàn 325, Trung đoàn 95; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo huyện Thanh Liêm các thời kỳ; các cựu chiến binh, cựu du kích đã trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu trong trận chống càn bi hùng cách đây 70 năm cùng đông đảo cán bộ và nhân dân địa phương.

Đoàn đại biểu lãnh đạo tỉnh dâng hương, dâng hoa viếng các Anh hùng liệt sĩ tại Đền Liệt sĩ Núi Chùa.

Các đại biểu viếng Anh hùng liệt sĩ tại Núi Chùa.

Cách đây 70 năm, Sau thất bại ở chiến trường Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954. Thực dân Pháp điên cuồng tổ chức các trận càn quét lớn hòng tiêu diệt lực lượng của ta ở vùng đồng bằng. Quân và dân huyện Thanh Liêm đã phối hợp với các đơn vị bộ đội chủ lực gồm cán bộ chiến sỹ thuộc tiểu đoàn 227, trung đoàn 95, đại đoàn 325 ( nay thuộc binh đoàn Hương Giang), tiểu đoàn 884, trung đoàn 48 thuộc đại đoàn 320 ( nay thuộc binh đoàn Tây Nguyên) chiến đấu chống càn tiêu diệt địch tại Núi Chùa xã Thanh Tâm. Trận chiến diễn ra từ khoảng 8h ngày 21/5/1954 đến 18h30 phút cùng ngày thì kết thúc. Lực lượng địch khoảng 1300 tên, có xe cóc, pháo binh và máy bay yểm trợ từ các hướng bất ngờ tấn công bộ đội ta  ở khu vực dãy Khe Non Núi Chùa, Chanh Chè, Trà Châu thuộc xã Liêm Trực nay là xã Liêm Sơn và  Thanh Tâm. Các đơn vị bộ đội cùng dân quân, du kích và quần chúng kháng chiến kiên cường quần nhau với địch để giành giật từng ngõ xóm, mái nhà. Bộ đội, dân quân, du kích địa phương sát cánh phối hợp chống càn. Nhiều quần chúng cách mạng bất chấp nguy hiểm, dũng cảm vượt qua làn đạn kẻ thù, mang nước, cơm cháo, hoa quả, tiếp tế, chăm sóc cho thương binh.Trận đánh diễn ra đột xuất bất ngờ và  không cân sức giữa ta và địch. Cũng chính vì vậy mà trận chiến đấu mặc dù  giành thắng lợi lớn. Ta đã bẻ gẫy trận càn của địch, tiêu diệt 5 xe bọc thép, 144 tên địch, bắt sống 92 tên  nhưng cũng rất bi hùng với những tổn thất, thương vong lớn cho bộ đội và du kích của ta.  Nhiều cán bộ chiến sỹ đã anh dũng hy sinh, nhiều thi thể bị vùi lấp dưới khe sâu. Sau trận đánh, ngay trong đêm ấy quân và dân địa phương đã phối hợp với  đơn vị tổ chức tìm thi thể, truy điệu và an táng các liệt sỹ, đưa thương bình về căn cứ để chăm sóc.Tuy nhiên địa hình hiểm trở, trận đánh diễn ra ác liệt nên những việc làm trên chưa vẹn tròn như mong muốn của người ở lại với các anh chị, những người đã ngã xuống. Nhiều người  trong số họ lúc  hy sinh trên thi thể không một dòng địa chỉ, không phiên hiệu đơn vị. Đồng đội và nhân dân  chỉ biết đón các anh, chị  về yên nghỉ  trong nghĩa trang liệt sỹ địa phương. Trận chống càn Chanh Chè ngày 21/5/1954 đã trở thành một trong những trận đánh mang dấu ấn lịch sử sâu đậm và bi tráng nhất của quân và dân Hà Nam trong kháng chiến chống Pháp. 241 liệt sỹ hy sinh rải rác khắp chốt điểm của trận địa núi Chùa (trong đó hơn 100 liệt sỹ trúng bom dưới lòng khe) . Tại nghĩa trang liệt sỹ xã Thanh Tâm, 70 năm qua, trên 200 ngôi mộ cùng có chung dòng chữ “Phần mộ liệt sỹ chưa xác định được thông tin" phần lớn là của những chiến sỹ bộ đội chủ lực con em quê hương các tỉnh miền Trung như Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế luôn được những đồng đội, đồng chí và bà con các xóm núi vùng chiến trường xưa thành kính hương khói, viếng thăm chu đáo và hàng năm họ được tổ chức giỗ trận chung một ngày 21/5- ngày họ chiến đấu và ngã xuống đất này. Tại dãy núi Chanh chè còn đó dấu tích khe núi, hố bom năm xưa ghi dấu tội ác dã man quân xâm lược.

Đồng chí Hoàng Mạnh Dũng, Bí thư Huyện uỷ, Chủ tịch HĐND huyện Thanh Liêm trình bày diễn văn ôn lại truyền thống tại buổi lễ.

Để tưởng nhớ và tri ân các anh hùng liệt sĩ, những năm qua cấp ủy, chính quyền và nhân dân huyện Thanh Liêm; các đơn vị quân đội từ Trung ương tới địa phương, đặc biệt là Tiểu đoàn 227, Trung đoàn 95, Sư đoàn 325, Quân đoàn 2 luôn thực hiện tốt công tác “Đền ơn đáp nghĩa”, tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Núi Chùa.

Hài cốt các liệt sĩ hi sinh trong trận chống càn tại Chanh Chè, xã Thanh Tâm được tìm kiếm, quy tập cuối 2016

Từ năm 2009, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Thanh Liêm đã phối hợp khởi công xây dựng Đền thờ các anh hùng liệt sĩ tại Núi Chùa - một công trình tưởng niệm có ý nghĩa lịch sử cách mạng, văn hóa tâm linh sâu sắc nhằm tôn vinh, tri ân những anh hùng liệt sĩ đã chiến đấu, hy sinh vì nền độc lập dân tộc.

Lãnh đạo huyện Thanh Liêm trao quà tặng các đồng chí du kích từng tham gia trận chống càn năm xưa.

Quang cảnh Núi Chùa

Đại diện thế hệ trẻ huyện Thanh Liêm phát biểu tri ân các Anh hùng liệt sĩ tại lễ kỷ niệm

Trước anh linh các anh hùng liệt sĩ, cán bộ và nhân dân huyện Thanh Liêm; cán bộ chiến sĩ các đơn vị quân đội nguyện tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng của quê hương, đất nước, đoàn kết, thống nhất, quyết xây dựng quê hương ngày càng đổi mới, thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới./.

Nguyễn Thị Nguyệt

Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ