Hà Nam: Nhìn lại 55 năm học tập và làm theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Cách đây vừa tròn 55 năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ thiên tài, anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hoá kiệt xuất, người con ưu tú của dân tộc Việt Nam - trước lúc “đi xa” đã để lại cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta một bản Di chúc mang giá trị vượt thời gian. Đó là một văn kiện lịch sử đặc biệt, có giá trị lý luận, thực tiễn sâu sắc và đã trở thành một Bảo vật quốc gia.

Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện tâm nguyện, tình cảm, ý chí, tư tưởng, đạo đức và tâm hồn cao đẹp của một vị lãnh tụ suốt đời phấn đấu, hi sinh vì Nước, vì Dân. Tuy trong Di chúc Bác chỉ nói “tôi để sẵn mấy lời...” nhưng nội dung của Di chúc lại chứa đựng toàn bộ những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là những việc làm cấp thiết, quan trọng của một đất nước sau khi giành được độc lập, tự do đó là: công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; xây dựng và phát triển kinh tế, văn hoá, xây dựng đời sống mới; khôi phục, hàn gắn vết thương chiến tranh; bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau; giáo dục và đào tạo; đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế... Đó là những lời chỉ dẫn quý báu, là ngọn đuốc soi đường, là sức mạnh thôi thúc hành động của cả dân tộc trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được lãnh đạo tỉnh Hà Nam qua các thời kỳ nghiên cứu và lựa chọn là kim chỉ nam để “xây dựng tỉnh Hà Nam giàu đẹp, văn minh”.

Thực hiện Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh, thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Người: Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và vǎn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của Nhân dân”, trong suốt 55 năm qua, tỉnh Hà Nam đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó tập trung lãnh đạo phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân, quyết tâm xây dựng tỉnh Hà Nam giàu đẹp, văn minh.

Nhìn lại 55 năm thực hiện những lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Hà Nam đã phát huy dân chủ, sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường; khắc phục khó khăn, phấn đấu đạt được những thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội; quốc phòng an ninh; đối ngoại; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, xây dựng tỉnh Hà Nam giàu đẹp, văn minh.

Thực hiện tâm nguyện của Người “Dù khó khăn gian khổ đến mấy, Nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi”, trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc ở miền Nam, Hà Nam đã vượt mọi khó khăn, không quản hy sinh gian khổ, chiến đấu kiên cường, hăng hái lao động sản xuất góp phần quan trọng cùng cả nước chi viện sức người, sức của cho sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Hưởng ứng phong trào “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, Hà Nam đã đóng góp hàng triệu tấn lương thực, tiễn đưa hàng vạn con em lên đường với tinh thần “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Các phong trào thi đua “Thanh niên ba sẵn sàng”, “Phụ nữ ba đảm đang”,“Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt”... được nhân dân tích cực hưởng ứng với nhiều hình thức sáng tạo. Trong chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ, Hà Nam là một trong những trọng điểm bị đánh phá ác liệt, song quân và dân trong tỉnh đã kiên cường, dũng cảm đánh trả quân thù, giữ vững mạch máu giao thông và đê điều, quyết bảo vệ bằng được tính mạng và tài sản của nhân dân, bảo vệ sản xuất. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, gần 12 nghìn người con ưu tú của quê hương Hà Nam đã anh dũng hy sinh, tiêu biểu như sự hi sinh của 10 nữ dân quân Đại đội pháo phòng không Lam Hạ (Phủ Lý) đã trở thành tượng đài bất hủ của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.

Trong điều kiện khó khăn, vừa chiến đấu vừa sản xuất, Hà Nam đã lập nên rất nhiều chiến công và thành tựu vẻ vang: Giành thắng lợi trên trận tuyến bảo đảm giao thông thông suốt để chi viện cho chiến trường miền Nam; đóng góp sức người sức của cho sự nghiệp thống nhất nước nhà; xây dựng chủ nghĩa xã hội; giữ vững và ổn định đời sống; chống chọi với thiên tai, bảo đảm khối đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng bộ.

Sau khi đất nước thống nhất, Hà Nam trong tỉnh Hà Nam Ninh, tiếp tục chung sức đồng lòng, vượt qua những tháng ngày thiếu lương thực, vật tư, hàng hóa phục vụ sản xuất và tiêu dùng, thực hiện tốt chủ trương của Đảng trong sản xuất nông nghiệp: khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động, khoán hộ, xây dựng nông thôn mới... đã thổi luồng gió mới vào đời sống nông dân, nông thôn, thúc đẩy nông nghiệp phát triển, cùng với các ngành nghề khác xây dựng tỉnh vững mạnh.

Trong công cuộc xây dựng CNXH và thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, lực lượng vũ trang và dân trong tỉnh đã thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phát huy nội lực xây dựng quê hương, đất nước ngày càng “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như điều Bác mong muốn. Năm 1989-1990, Hà Nam Ninh là tỉnh duy nhất ở miền Bắc vượt sản lượng trên một triệu tấn lương thực, trở thành một vựa lúa của đồng bằng Bắc Bộ.

 Ngày 01/01/1997, sau 32 năm hợp nhất với tỉnh Nam Định và Ninh Bình, tỉnh Hà Nam được tái lập. Trong  điều kiện còn nhiều khó khăn của một tỉnh mới tái lập, trước yêu cầu của sự phát triển, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh các nhiệm kỳ đã tập trung trí tuệ, tìm quyết sách lãnh đạo, khai thác, tận dụng tiềm năng, lợi thế, xác định đúng đắn chiến lược phát triển cùng lộ trình và bước đi phù hợp, tạo bước đột phá vươn lên, đưa tỉnh nhà phát triển, giành được nhiều thành tựu khá toàn diện.

Kể từ khi tái lập đến nay, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phát triển kinh tế, văn hóa xã hội nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Từ một tỉnh có xuất phát điểm rất thấp với quy mô nền kinh tế nhỏ, sản xuất nông nghiệp là chủ yếu thì nay Hà Nam có cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, đúng hướng, trở thành tỉnh công nghiệp - dịch vụ (năm 2023: tỷ trọng lĩnh vực công nghiệp, xây dựng chiếm 69,2%; thương mại, dịch vụ chiếm 23%; nông, lâm nghiệp, thủy sản giảm còn 7,8%). Thời gian qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của tỉnh khá cao, luôn tốp đầu cả nước, (giai đoạn 2021-2023 đạt trên 10%/năm). Tổng sản phẩm trong tỉnh trong 6 tháng đầu năm 2024 ước đạt 26.891,0 tỷ đồng tăng 10,35% so với cùng kỳ, là tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế dẫn đầu trong vùng ĐBSH và đứng thứ 4 toàn quốc. Đến nay, Hà Nam là một trong 18 tỉnh thành của cả nước tự chủ được ngân sách.

Sản xuất công nghiệp, thương mại - dịch vụ, du lịch tăng trưởng khá. Tốc độ tăng giá trị sản xuất công nghiệp giai đoạn 2021-2023 tăng bình quân 14,5%/năm. Hà Nam luôn đạt kết quả cao trong thu hút đầu tư, đặc biệt là thu hút đầu tư nước ngoài FDI. Nhiều năm liền, tỉnh nằm trong nhóm địa phương dẫn đầu về thu hút đầu tư nước ngoài FDI của Việt Nam. Hà Nam có 09 Khu công nghiệp được chấp thuận chủ trương đầu tư với tổng diện tích 2.745 ha, tỷ lệ lấp đầy bình quân đạt trên 90% diện tích, thu hút trên 1.000 dự án đầu tư trong và ngoài nước.

Xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu được đẩy mạnh. Hà Nam là tỉnh thứ 4 trong cả nước được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2020. Đến nay, toàn tỉnh có 48/83 xã đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao, Nông thôn mới kiểu mẫu và hiện đang tập trung xây dựng huyện Bình Lục đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Tỷ lệ đô thị hóa của tỉnh đến năm 2023 xấp xỉ 50%.

Văn hóa – Du lịch tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực; đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa có quy mô lớn. Du lịch tiếp tục phát triển, doanh thu tăng cao; tổng lượt khách du lịch về địa bàn bình quân trong 03 năm 2021-2023 đạt trên 10 triệu lượt khách. 6 tháng đầu năm 2024, tổng số khách du lịch ước đạt gần 3,9 triệu lượt người; tổng doanh thu ước đạt gần 3 nghìn tỷ đồng. Đặc biệt, năm 2023, tại lễ trao Giải thưởng Du lịch thế giới, Hà Nam được vinh danh là “Điểm đến văn hóa địa phương hàng đầu thế giới”.

Quốc phòng, an ninh được giữ vững. Chất lượng giáo dục, đào tạo đạt nhiều kết quả. Điểm bình quân môn thi các Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia luôn nằm trong tốp 10 toàn quốc. Giải quyết việc làm, đào tạo nghề được quan tâm. Công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân được chú trọng. An sinh xã hội được bảo đảm; đời sống Nhân dân được cải thiện. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,04%. Công tác cải cách hành chính và chuyển đổi số được quan tâm; là tỉnh đầu tiên hoàn thành thu nhận hồ sơ cấp căn cước công dân cho 100% công dân đủ điều kiện theo Đề án số 06 của Chính phủ.

Đảng bộ tỉnh Hà Nam hiện có 10 đảng bộ trực thuộc với tổng số 530 tổ chức cơ sở đảng, trên 51 nghìn đảng viên. Thực hiện lời dạy của Bác Hồ về công tác xây dựng Đảng, 55 năm qua, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị các cấp trong tỉnh luôn được chú trọng. Công tác xây dựng Đảng được thực hiện đồng bộ, hiệu quả trên các lĩnh vực: chính trị, tư tưởng, đạo đức; tổ chức bộ máy, công tác cán bộ và bảo vệ chính trị nội bộ; công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng; công tác dân vận; công tác nội chính, đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Từng nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh, cấp ủy đã cụ thể hóa ban hành các nghị quyết chuyên đề, chương trình, đề án trọng tâm phù hợp phù hợp với đặc điểm, tình hình thực tiễn của tỉnh; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả. Qua đó, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên.

Hoạt động của chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội có nhiều đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Đoàn kết, thống nhất, hợp tác, trách nhiệm trong cấp ủy, tổ chức đảng và hệ thống chính trị được phát huy, tạo được niềm tin và sự đồng thuận của nhân dân. Việc thực hiện dân chủ được mở rộng và ngày càng tiến bộ. Cấp ủy, chính quyền các cấp luôn quan tâm thực hiện việc tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân nên đã giải quyết kịp thời các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp kéo dài. Khối đại đoàn kết các tầng lớp nhân dân không ngừng được củng cố. Phong trào thi đua yêu nước gắn với việc phát huy dân chủ của nhân dân đã xuất hiện nhiều mô hình, điển hình “Dân vận khéo”, góp phần quan trọng vào công tác xây dựng đảng, chính quyền; củng cố mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Quán triệt sâu sắc lời căn dặn của Người: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”, trong mỗi thời kỳ cách mạng, Đảng bộ tỉnh Hà Nam thường xuyên quan tâm tới công tác thanh niên, trong đó chú trọng công tác giáo dục truyền thống, đạo đức cách mạng, bồi dưỡng, phát triển đảng...  Hiện nay, toàn tỉnh có gần 40 nghìn đoàn viên sinh hoạt trong hơn 2000 tổ chức cơ sở Đoàn. Công tác bồi dưỡng, phát triển đoàn viên ưu tú vào Đảng luôn được quan tâm. Trung bình hằng năm có trên 600 đoàn viên ưu tú được kết nạp vào Đảng; mạnh dạn giao cho thanh niên đảm nhận công tác xã hội, các công trình thanh niên, phần việc thanh niên để rèn luyện, đào tạo nguồn cán bộ cho Đảng; rèn luyện thanh niên qua các phong trào, cuộc vận động lớn như: “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình nguyện”, “Học tập rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp”, “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”... Qua việc tham gia các phong trào, cuộc vận động, đoàn viên, thanh thiếu nhi đã nâng cao nhận thức về tư tưởng, tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh; ý thức về trách nhiệm, nghĩa vụ của bản thân đối với xã hội, tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Bên cạnh những thành tựu mà Đảng bộ và Nhân dân Hà Nam đã đạt được sau 55 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vẫn còn những tồn tại, hạn chế trên một số mặt công tác, đó là: Công tác giáo dục chính trị tư tưởng có lúc, có việc chưa đáp ứng yêu cầu, chưa theo kịp tình hình thực tiễn. Chất lượng công tác quy hoạch, đào tạo nguồn cán bộ có mặt còn hạn chế. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của một số tổ chức cơ sở đảng và một bộ phận đảng viên còn yếu; công tác phát triển đảng viên ở địa bàn nông thôn, trong doanh nghiệp còn gặp khó khăn. Một số cấp ủy đảng chưa quan tâm đúng mức đến công tác kiểm tra, giám sát, công tác dân vận, công tác tự phê bình và phê bình, học tập lý luận, học và làm theo Bác. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội đã có đổi mới song chưa đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Một số cấp ủy cơ sở chưa thực sự quan tâm đến việc phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội, đặc biệt là Đoàn thanh niên trong việc giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Kết quả phát triển kinh tế- xã hội chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của tỉnh. Việc khai thác nguồn lực ở một số lĩnh vực còn hạn chế, chưa tạo bước đột phá mạnh trong phát triển kinh tế và phát huy lợi thế vùng.

Để tiếp tục thực hiện tốt Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện mục tiêu tổng quát là xây dựng Hà Nam là tỉnh giàu đẹp, văn minh, phấn đấu đạt mức phát triển khá của Vùng đồng bằng sông Hồng; trở thành trung tâm công nghiệp - công nghệ cao thân thiện với môi trường, trung tâm du lịch văn hóa gắn với du lịch văn hóa tâm linh, nghỉ dưỡng, vui chơi, giải trí, thể thao; phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch... Đến năm 2050, Hà Nam trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, đô thị thông minh, hiện đại thì trong thời tới cần thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng. Tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên gắn với thực hiện có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các biểu hiện tiêu cực. Thực hiện đoàn kết nhất trí trong cấp uỷ tạo ra sự đoàn kết, thống nhất cao trong toàn Đảng bộ và Nhân dân. Đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên mới. Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, cán bộ theo các Nghị quyết của Trung ương; tập trung chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã đồng bộ, kịp thời; quan tâm thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ diện sắp xếp, đảm bảo ổn định tình hình để chuẩn bị tiến hành Đại hội Đảng bộ cấp cơ sở, nhiệm kỳ 2025-2030 bảo đảm có kế thừa, đổi mới và phát triển.

Hai là, tổ chức thực hiện có hiệu quả dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân theo phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng. Nắm chắc, kịp thời xử lý, giải quyết thỏa đáng những vấn đề phát sinh, nổi cộm ngay từ cơ sở. Tăng cường đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân, nhất là những địa phương mà người dân còn nhiều ý kiến, kiến nghị để kịp thời lắng nghe và giải quyết những nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội.

Ba là, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách để đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số, kinh tế số, thúc đẩy chuyển đổi số. Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư, phát triển doanh nghiệp nhằm phát huy mọi khả năng, huy động mọi nguồn lực của các thành phần kinh tế tạo sự chuyển biến rõ nét về phát triển kinh tế, xã hội. Trọng tâm là, phát triển công nghiệp, thu hút các tập đoàn, doanh nghiệp sử dụng công nghệ cao, công nghệ lõi, công nghệ nguồn, công nghệ sạch, ít tiêu hao tài nguyên; tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Đẩy nhanh tiến độ Chương trình phát triển đô thị, phát triển thương mại - dịch vụ - du lịch. Đẩy mạnh công nghiệp hóa nông nghiệp, nông thôn; phát triển kinh tế nông thôn, xây dựng Nông thôn mới đi vào chiều sâu, bền vững; xây dựng Nông thôn mới nâng cao, Nông thôn mới kiểu mẫu gắn với đô thị hóa.

Tập trung phát triển giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, bảo vệ môi trường và thực hiện tốt các vấn đề an sinh xã hội. Không ngừng chăm lo đời sống của nhân dân, đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu văn hoá, tinh thần của nhân dân.

Bốn là, tập trung đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công nhân kỹ thuật, doanh nhân, cán bộ khoa học kỹ thuật trên các lĩnh vực gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh. Chăm lo đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, kiến thức văn hoá, khoa học và nghề nghiệp, có đủ kiến thức, kỹ năng và bản lĩnh để làm chủ tương lai.

Năm là, thực hiện tốt các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, xây dựng, củng cố thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân và thế trận lòng dân vững chắc. Triển khai có hiệu quả Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Đề cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính. Đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực; kịp thời phát hiện, phòng ngừa và xử lý nghiêm các vi phạm. Nâng cao chất lượng  công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn hiệu quả mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch. Nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành trong công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân ngay từ cơ sở.